Hogere opleidingsnormen en demografische ontwikkelingen hebben invloed op de arbeidsmarkt.
Productieprocessen veranderen in steeds sneller tempo – ruimtes moeten blijven voldoen aan verschillende gebruiksscenario's en visuele eisen.
Er is een breed scala aan grote en middelgrote bedrijven met de meest uiteenlopende omgevingsvoorwaarden – en de eisen aan de verlichting variëren dan ook zeer sterk.
De energiebehoefte in fabrieken is bijzonder hoog door de lange bedrijfs- en productietijden.
Architect: | Marte.Marte |
Zumtobel. Het licht.
Het studiebureau: : | IBB Blomeier (DE), IB Kaulich & Hofman (DE), Ingenieursbureau Michael Huber (DE) |
Het met afstand grootste volume wordt ingenomen door het lichtlijnsysteem TECTON, dat zeer uiteenlopende lichteisen vervult en met optimale flexibiliteit kan inspelen op de bijzonderheden van specifieke visuele taken. Voor klassieke versies met T16-fluorescentielampen zoals in fabriekshal 2 van Audi Hungaria stelt het systeem een brede waaier van optieken en reflectoren en ook vluchtweg- en veiligheidsarmaturen ter beschikking. Alle lichtmodules munten uit door een uitstekend temperatuurmanagement en hoge rendementen, twee fundamenten voor een energie-efficiënte totaaloplossing. In de productiehallen werd het TECTON lichtlijnsysteem over een lengte van ca. 140 kilometer geïnstalleerd. Voor de basisverlichting van de fabriekshal installeerde Zumtobel TECTON armaturen met ST reflector, die speciaal geconcipieerd werd voor ruimtes met hoogtes tot 10 meter. Om een optimale verlichting van het ca. 18 meter hoge magazijn voor kortstondige opslag en de logistieke zone te verzekeren, werden hier TECTON SH reflectoren met een extreem diep stralende diepteoptiek gebruikt. In gevoelige ruimtes zoals het laboratorium vervullen de geïnstalleerde TECTON IP50 armaturen de vereiste cleanroomkwaliteit.
Voor de LED-veiligheidsverlichting realiseerde Zumtobel een complexe, projectspecifieke oplossing om communicatie tussen de reeds bestaande, externe veiligheidsverlichtingsinstallatie en de veiligheidsverlichting van Zumtobel mogelijk te maken. Hiervoor werd de LED-veiligheidsarmatuur ONLITE RESCLITE met grote zorg geherprogrammeerd. Als enige veiligheidsarmatuur op de markt overbrugt ze montagehoogtes van 2,2 tot 20 meter, waarbij ze slechts een minimale hoeveelheid energie nodig heeft. In fabriek 2 van Audi Hungaria werden ook ONLITE ECOSIGN vluchtwegarmaturen geïnstalleerd.
Andere Zumtobel armaturen in fabriek 2 zijn de lasercabinearmatuur TECTON met IP 50 bescherming en een speciale reflector met 2 x 49 Watt en de hygiënearmatuur CLEAN voor de verlichting van het windkanaal. Beide werden gerealiseerd als een projectspecifieke uitvoering om aan de bijzondere eisen van de fabrieksnieuwbouw te beantwoorden. In de kantine en het restaurant werden de LED-inbouwspots CARDAN in verschillende kleurtemperaturen ingezet. Voor de basisverlichting van de eetruimtes bouwde Zumtobel de LED-pendelarmaturen SCONFINE in. Voor de verlichting van de luifels en aan de spatplaten werd de vochtbestendige armatuur SCUBA gebruikt. LED-downlights van de series PANOS infinity en CREDOS verlichten de sociale ruimtes van de fabriek. In de kantoren van fabriek 2 zorgen de LED-armaturen van de serie LIGHT FIELDS voor een optimale verlichting van de werkplekken.
Zumtobel. Het licht.
Bouwheer: | Gebrüder Weiss, Lauterach (AT) |
Zumtobel. Het licht.
Bouwheer: | Volkswagen AG, Wolfsburg (DE) |
Architect: | IC-L Ingenieur Consulting Langenhagen GmbH & Co. KG Langenhagen (DE) |
Lichtstudie: | Volkswagen AG, Wolfsburg (DE) |
Elektrostudie: | Volkswagen Elektroplanning, Wolfsburg (DE) |
Elektro-installatie: | Voith Industrial Services GmbH, Chemnitz (DE) |
In november 2013 werd het project met het Gouden Certificaat vanwege de Deutsche Gesellschaft für nachhaltiges Bauen (DGNB) onderscheiden. De uitbreiding van de fabriekshal voldoet daarmee aan de hoge eisen van de DGNB-criteriacatalogus, waaraan een alomvattende benadering van economie, ecologie en gebruikerscomfort ten grondslag ligt. Onder het motto „Meer duurzaamheid, minder milieubelasting” werkt men in Chemnitz in verschillende workshops intensief aan de verlaging van het energieverbruik. Een alomvattende benadering van de productieprocessen staat daarbij centraal. Zo worden vooral de productie-installaties op energie-efficiëntie onderzocht en optimalisatiepotentiëlen ten volle benut. Een bijdrage daaraan levert ook de verlichting met vernieuwende LED-techniek.
Bij de mechanische productie bepalen hightech bewerkingscentra en nagenoeg volautomatische, complexe lijnvoeringen het productieproces. Hier dient voor een gelijkmatige basisverlichting met IC-L, een gemiddelde waarde van 300 lux gezorgd te worden. Gewenst was bovendien de dimbaarheid van de armaturen en ook de integratie van een noodverlichting in de lichtband. Aan al deze eisen kon Zumtobel met het lichtbandsysteem TECTON LED en met geïntegreerde noodarmaturen zo goed mogelijk voldoen. De efficiënte regeling van de lichtbanden gebeurt door middel van DIMLITE modules.
Zumtobel. Het licht.
Bouwheer: | Ferrari s.p.a., Maranello (IT) |
Architect: | Arch. Simona Franci, Fortebìs Group, Rome (IT) |
Lichtstudie: | Arch. Francesca nasi, Carpi (IT) |
Elektrostudie: | Prospazio, Modena (IT) |
Zumtobel. Het Licht.
Bouwheer: | Technogym spa, Cesena (IT) |
Architect: | Antonio Citterio Patricia Viel and Partners, Milaan (IT) |
Lichtstudie: | Antonio Citterio Patricia Viel and Partners, Milaan (IT) |
Elektrostudie: | Studio R.B. Engineering, Modena (IT) |
Elektro-installatie: | F.lli Franchini, Rimini (IT) |
Dit wellness-idee volgen sindsdien niet alleen de productontwikkelingen, waarvoor vaak wetenschappers van het MIT en andere experts om raad gevraagd worden. Ook het in september 2012 geopende hoofdkantoor in Cesena is geen gewone fabriek met bijbehorende administratie. Slechts enkele kilometers van Nerio Alessandri’s oude garage ontstond een „Wellness Campus”, waar geproduceerd, onderzoek verricht, gedebatteerd, maar ook getranspireerd wordt. „Wij zijn niet alleen een fabrikant van sporttoestellen, maar we zijn ook een servicedienst”, zegt Roberto Laureti, verantwoordelijk manager voor het gebouwbeheersysteem en het onderhoud bij Technogym. Jaarlijks worden er circa 25.000 bezoekers op het 150.000 m2 grote bedrijfsterrein ontvangen, waarop zich een onderzoekscentrum, een bibliotheek, een fitness-club, een bio-restaurant en een conferentiecentrum met 600 zitplaatsen bevinden. Er worden honderden cursussen aan de gasten aangeboden – van een klassieke opleiding tot sporttrainer tot cursussen in motivatie en leiding geven, speciaal voor managers. De opdracht die de Milaanse architecten Antonio Citterio en Patricia Viel kregen, luidde: De weerspiegeling van wellness die een duurzame bouwwijze met behoud van natuurlijke grondstoffen combineert met hoogkwalitatieve diensten. Dat men op deze plek geen gewone montagehal kan verwachten, wordt al direct bij de ingang duidelijk. Het 60.000 m2 grote gebouw ligt midden in een heuvelachtig parklandschap en heeft een golvend houten dak. „De architectuur speelt een beslissende rol voor de lichtplanning”, aldus Roberto Laureti. Het hele gebouw is in acht segmenten van elk 18 m breedte verdeeld, die een lengte tussen de 200 en 280 m hebben. Zeven segmenten vormen samen de 32.000 m2 grote productie- en opslaghal, waar de montage van de toestellen plaatsvindt. Over de hele lengte van de hal zijn lichtlijnen laag aan het plafond aangebracht en zorgen in het montagegedeelte voor een helderheid van 390 lux. In de opslagruimtes die zich voor en achter het productiegedeelte bevinden, wordt de helderheid op 150 lux gereduceerd. Met behulp van sensoren wordt de intensiteit van de verlichting op het daglicht afgestemd. De lichtstroken in het sheddak zorgen ervoor dat men zelfs in het midden van de hal volop kan profiteren van het zonlicht. In de namiddag en op bewolkte dagen wordt de intensiteit van het kunstlicht aan het verminderde natuurlijke licht aangepast, zodat een perfect samenspel van de beide lichtbronnen permanent voor een evenwichtige en aangename verlichting in de productiehal zorgt.
Een aan beide kanten door bomen omgeven straat onderscheidt de productie van het 11.000 m2 grote administratieve gedeelte. Omdat het houten dak licht over de zuidkant van het gebouw met zijn 4 verdiepingen gewelfd is, vormt het een uitnodigend gebaar voor bezoekers. Zo worden ook de glazen kantoorruimtes tegen direct invallend zonlicht en daardoor tegen oververhitting beschermd. Openheid is in de kantoren heel belangrijk. In de glazen vergaderruimtes nemen medewerkers en gasten op ronde zitzakken plaats, terwijl de werkplekken als „Open Space” werden gevormd. Smalle lichtlijnen accentueren de ruimte en zorgen met een kleurtemperatuur van 2.700 K voor een warme, aangename sfeer. Het ellipsvormige „Wellness-Center” in het zuiden van het administratieve gedeelte herbergt op 4.000 m2 de openbare functies van de campus. Om het center te betreden moeten de bezoekers eerst langs een grote wenteltrap die door het hele gebouw kronkelt omlaag. Terwijl de houten treden van de trap een rustige, natuurlijke indruk maken, verandert deze indruk aan de onderkant van de trap helemaal. Samen met Zumtobel hebben Antonio Citterio en Patricia Viel een van achteren verlichte oplossing ontwikkeld die uit LED’s bestaat en waarmee wisselende kleur- en lichtstemmingen geproduceerd kunnen worden. In het zuidelijke deel van de ellips bevindt zich het fitnesscenter dat tegelijk als showroom voor de Technogym roducten dient. Er loopt veel daglicht door deze ruimte, die via een over twee etages aangebrachte glazen vliesgevel met het omgevende park verbonden is. Op weekdagen kunnen alle medewerkers hier trainen, terwijl in het weekend ook hun familie en vrienden gratis toegang hebben.
Men hecht eveneens belang aan een evenwichtige voeding voor de medewerkers. In het restaurant verwerken de koks uitsluitend seizoensproducten uit de regio. Chocoladerepen werden uit alle automaten verbannen. In plaats daarvan worden ze dagelijks met verse salades, fruit en snacks gevuld. Om te voorkomen dat er toch iemand zich laat gaan, is er de „Wellness-systeem-sleutel”. In dit datageheugen worden trainingsresultaten geregistreerd en het calorieverbruik van die dag berekend. Met elke fruitsalade uit de automaat van het kantoor stijgt de waarde en herinnert er aan dat er meer beweging nodig is. Kortom: Wellness is in Cesena
geen oefening voor een paar uurtjes, het is een hele levensinstelling.
Zumtobel. Het Licht.
Bouwheer: | Risse + Wilke Kaltband GmbH & Co., Iserlohn (DE) |
Elektrostudie: | Mark-E, Hagen (DE) |
In de productiehal van koudbandwalserij Risse+Wilke werd tot vandaag onder halogeenmetaaldamplampen gewerkt. Deze nog altijd veel gebruikte oplossing om in grote en hoge industriehallen de vereiste hoeveelheid licht te garanderen, kan echter kwantitatief noch kwalitatief weerwerk bieden tegen moderne lichtoplossingen. Deze helpen om de werkomstandigheden te optimaliseren, de motivatie te verhogen en vermoeidheid en dus ook arbeidsongevallen te voorkomen. Daarom besliste ook de koudbandwalserij om de verlichtingsinstallatie in de productiehal met nieuwe halreflectorarmaturen te moderniseren.
De nieuwe 545 halreflectorarmaturen VALUEA zijn met uiterst moderne fluorescentielampen en sterk presterende reflectoren uitgerust. De hoogwaardige lichtkwaliteit blijkt ook uit de zeer goede kleurweergave-index > 80 en de gelijkmatigere verlichting. De lichtstroom is nagenoeg constant en ook omgevingstemperaturen van 35°C vormen geen probleem. Het gebruik van moderne, stuurbare voorschakelapparaten draagt sterk bij tot de hoge energie-efficiëntie. Alleen al het eenvoudig dimmen doet het energieverbruik in vergelijking met een niet dimbare lichtoplossing met 30 procent dalen, bij een daglichtafhankelijk lichtmanagement wordt het besparingspotentieel nog verhoogd. Een ander voordeel is het “flikkervrije” licht aan roterende machines. Tegenover de conventionele halfloodlights met 50 Hz technieken worden de fluorescentielampen aangedreven met 22 kHz waardoor het stroboscopisch effect wordt vermeden.
Na de verlichtingsrenovatie met VALUEA en het lichtmanagementsysteem DIMLITE verbruikt Risse + Wilke nu tot 45 procent minder energie. Het eenvoudige plug & play systeem vergemakkelijkt de inbedrijfstelling: bij DIMLITE worden de gewenste componenten gewoon aan een basismodule toegevoegd en via een automatische set-up gestart. Ook de gevraagde groepssturing kon probleemloos worden gerealiseerd zodat de verschillende armatuurgroepen individueel en daglichtafhankelijk kunnen worden gedimd. Nog een voordeel: met behulp van de lichtsturing kan men nu flexibel op wijzigingen binnen de magazijn- of productieruimtes inspelen.
Zumtobel. Het licht.
Bouwheer: | Alexander Bürkle GmbH & Co.KG, Freiburg (DE) |
Architect: | Freyler Industriebau GmbH, Kenzingen (DE) |
Elektrostudie: | Planungsgruppe Burgert, Schallstadt (DE) |
Elektro-installatie: | El. Geppert, Breisach (DE) |
Het areaal van Alexander Bürkle GmbH is uitgebreid met een 2.600 m² grote opslaghal en een daarop aansluitend kantoorgebouw. Als deelnemer aan het steunprogramma ECOFIT van de stad Freiburg benutte de Freiburgse elektrogroothandel alle mogelijkheden om met state-of-the-art technieken een ecologische en economische werking te garanderen. Het innovatieve Zumtobel lichtconcept levert hiervoor een belangrijke bijdrage: het energieverbruik daalt bij een constant hoge lichtkwaliteit.
De architectuur van de drie etages omvattende administratieve nieuwbouw was ertoe voorbestemd om de voordelen van de LED-technologie te benutten. De kantoorruimtes werden volledig zonder kolommen gerealiseerd en garanderen een flexibel gebruik van de ruimte. Zumtobel ontwikkelde een even modern kantoorverlichtingsconcept op basis van een projectspecifieke uitvoering van de LED-downlight CRAYON. In vierkantvorm en uitgerust met 48W, werden 122 LED-downlights CRAYON met een projectspecifieke grootte van 625 mm vlak in het plafond ingebouwd. De warme lichtkleur van 4.000 Kelvin genereert niet alleen een aangename, homogene basisverlichting. Ze biedt ook een lange levensduur met kleurstabiel licht, is onderhoudsvrij en dimbaar.
De magazijnhal is met het oog op een functionele en energiezuinige architectuur uitgerust met talrijke lichtkoepels die een maximum aan daglicht binnenlaten. Het kunstlicht wordt bewust alleen dan ingezet wanneer het natuurlijke licht niet volstaat om de vereiste verlichtingssterkte te realiseren. Voor de basisverlichting van de opslaghal maakten de verantwoordelijken gebruik van het beproefde lichtlijnsysteem TECTON. Deze modulair opgebouwde lichtlijn biedt optimaal licht voor industrietoepassingen en garandeert een normconforme verlichtingssterkte van 300 Lux. Ze kan ook flexibel worden uitgebreid en met reflectoren en veiligheidsarmaturen worden aangevuld.
De LED-downlight CRAYON werd in de natte ruimtes geïnstalleerd in beschermingsniveau IP 44. De downlight van 12 Watt haalt het niveau van een halogeenlamp van 50W of van een compacte fluorescentielamp van 18W. Daarmee kunnen conventionele downlights zonder veel moeite door efficiëntere en duurzamere LED-armaturen worden vervangen.
Zumtobel. Het licht.
Bouwheer: | ASEAG Verkehrsbetriebe Aachen (DE) |
Elektro-installatie: | Frings Elektrotechnik, Alsdorf (DE) |
Wanneer mensen de onderhoudshal van de Akense vervoersmaatschappij binnenstappen, raken ze niet alleen onder de indruk van de vele bussen – de blik gaat ook automatisch naar de vriendelijke en zeer heldere verlichting. Dat deze verlichting ook nog eens heel efficiënt werkt, is te danken aan de techniek die in de nieuwe verlichtingsinstallatie schuilgaat.
In de twee grote hallen worden de 280 bussen van de Aachener Straßenbahn- und Energieversorger AG en ongeveer 150 bussen van derden onderhouden en schoongemaakt. De klok rond en dus heeft de verlichting ook een groot aandeel in de bedrijfskosten. De oude installatie kwam aan een totaal aangesloten vermogen van 26.000 Watt en werkte 18 uur per dag. Daarbij bieden grote lichtkoepels de ideale voorwaarden om natuurlijk licht te benutten.
Dankzij de nieuwe, efficiënte en dimbare vochtbestendige kaparmaturen SCUBA en de ingezette T5-lampen volstaat nu reeds 18.000 Watt om de werkplaatsen van de kleinere hal normconform met 550 tot 600 Lux te verlichten. Elke individuele SCUBA armatuur is in het LUXMATE Professional sturingssysteem opgenomen en wordt automatisch gedimd of uitgeschakeld. Zelfs bij sterke bewolking wordt zelden een aangesloten waarde van 12.000 Watt overschreden; wanneer de zon schijnt, daalt het benodigde aangesloten vermogen zelfs tot 5.000 Watt. Dat betekent een vermindering met meer dan 60%. Dit is dan nog zonder het extra besparingspotentieel door het gebruik van aanwezigheidsmelders, die telkens 3 tot 4 armaturen dimmen en vervolgens uitschakelen wanneer er zich geen personen binnen hun bereik bevinden. In de grote hal konden nog indrukwekkender besparingen worden gerealiseerd. Het totale aangesloten vermogen kon hier van 58.000 Watt naar gemiddeld 30.300 Watt worden teruggebracht. Bij mooi weer kunnen aan het rekenstation zelfs waarden van amper 14.500 Watt worden afgelezen; de afschrijvingstijd van de installatie komt daarmee op slechts 2 jaar uit.
Ook de veiligheidstechniek werd gemoderniseerd. In de draagrails zijn RESCLITE veiligheidsarmaturen met krachtige LED’s geïntegreerd. Dankzij de uitstekende efficiëntie en de ideale lichtverdeling volstaat een gering aantal armaturen voor een normconforme veiligheidsverlichting, ook van op grote montagehoogtes. Het LED-krachtpakket heeft daarvoor slechts een minimum aan energie nodig. Het aangesloten vermogen bedraagt amper 5 Watt, in de stand-by schakeling is dit zelfs maar 1,5 Watt.
Zumtobel. Het licht.
Bouwheer: | Parker Hannifin GmbH & Co.KG, Bielefeld (DE) |
Architect: | Robert Wiehofsky, Podufal + Wiehofsky, Löhne (DE) |
Elektrostudie: | Fred Hölters, Elplan Ingenieurgesellschaft, Minden (DE) |
Elektro-installatie: | Schlau Elektrotechnik GmbH, Lemgo (DE) |
Het nieuwe logistieke centrum van Parker Hannifin GmbH in Bielefeld haalt met zijn 18 meter hoge opslagruimtes voor maximaal 15.000 paletten indrukwekkende afmetingen. Het licht moet hier tot in de onderste schappen van de rekken doordringen en zelfs daar nog een verlichtingssterkte van 200 Lux mogelijk maken. Alleen zo kan worden gegarandeerd dat alle artikelen via barcodes snel en foutvrij kunnen worden geregistreerd. Het TECTON lichtlijnsysteem kon de bouwheer al vanaf dag één overtuigen door een zeer goede lichtkwaliteit en hoge energie-efficiëntie. Dankzij diep stralende reflectoren en lampen van 1x80 Watt wordt de vereiste verlichtingssterkte probleemloos gehaald. Tegelijk verzekeren de modulaire systeemopbouw van TECTON en de eenvoudige montage een grote flexibiliteit voor mogelijke ruimtelijke uitbreidingen of verbouwingen van de industriehallen. Om zelfs in geval van nood voldoende licht ter beschikking te stellen, werd ook het noodlicht in het lichtlijnsysteem geïntegreerd. Met behulp van het 11-polige stroomrailsysteem zijn in elke gang drie armaturen als noodverlichtingsarmaturen uitgevoerd.
Ook in de acht meter hoge productie- en verzendingshal werden TECTON armaturen met diep stralende reflectoren ingezet. Omdat in deze hal in een drieploegensysteem wordt gewerkt, is de verlichting doorlopend van maandag tot vrijdag in werking. Om het lichtniveau waar mogelijk toch te kunnen laten zakken en energie te besparen, kunnen de lichtlijnen ofwel slechts voor een derde of voor twee derde worden ingeschakeld.
Een lichttechnisch contrast hiermee vormen de administratieve en representatieve ruimtes: SCONFINE Linea pendelarmaturen, PANOS Q downlights en in rechthoeken opgestelde SLOTLIGHT lichtlijnen ontvangen de bezoekers in een wonderlijk lichtensemble. Met behulp van het lichtmanagementsysteem LUXMATE Emotion kunnen voorgeprogrammeerde lichtscenario's met een knopdruk worden opgeroepen. In de kantoren componeren de inbouwarmatuur MILD LICHT IV en de staanlamp KAREA een daglichtachtige lichtstemming met een aangename verhouding tussen direct en indirect licht voor optimale arbeidsvoorwaarden zonder enige verblinding. Het zachte licht van de pendelarmatuur SCONFINE Linea zorgt in de kantine voor rust en ontspanning. Gependelde lichtbogen onderstrepen met hun grote reflecterende vlakken de aangename lichtsfeer.
Zumtobel. Het licht.
Bouwheer: | TechnoAlpin AG |
Architect: | Arch. Johannes Niederstätter VWN Architects / Dr. Roland Baldi, Bozen (IT) |
Lichtstudie: | Studio G GmbH, Bruneck (IT) |
Elektrostudie: | Studio G GmbH, Bruneck (IT) |
Elektro-installatie: | Elektro Gbitz Lorenz, Deutschnofen (IT) |
„De verlichting was voor de inrichting van onze nieuwe firmazetel van groot belang. Zumtobel is erin geslaagd om in de vele, sterk uiteenlopende ruimtes de hoge eisen op het vlak van lichtkwaliteit perfect te vervullen. Van individueel kantoor tot vergaderzaal, van productie over componentenmontage tot buitenverlichting, Zumtobel toonde zich telkens weer een onmisbare partner die ons een professionele en energie-efficiënte lichtoplossing kon leveren.” Erich Gummerer, CEO TechnoAlpin AG, Bolzano, IT |
In de productiehal worden de vochtbestendige armaturen SCUBA ingezet, die zelfs in de meest veeleisende omgevingsomstandigheden altijd optimale lichtverhoudingen en een betrouwbare bescherming tegen externe invloeden verzekeren. Deze worden aangevuld door de nagenoeg onderhoudsvrije, IP 65-beschermde halarmaturen COPA.
In de kantoren roept het schitterende lichteffect van de ECOOS pendelarmaturen leuke associaties op met de sneeuwvlokken van deze producent van kunstsneeuw. De gangen worden verlicht door PANOS downlights en SLOTLIGHT II lichtlijnen.
Zumtobel. Het licht.