CERTYFIKATY ŚRODOWISKOWE BUDYNKÓW

„Więcej komfortu przy mniejszym zużyciu energii” – tak brzmiało motto architekta Dietmara Eberle przy projektowaniu nowego sześciokondygnacyjnego budynku „2226” w Vorarlbergu w Austrii. Nazwa budynku „2226” nawiązuje do temperatury w zakresie 22–26°C, która przez większość ludzi odczuwana jest jako przyjemna. Dzięki wyrafinowanemu systemowi powstałemu z połączenia tradycyjnych i nowoczesnych metod budowlanych temperatura taka stale utrzymuje się w budynku – i to bez zastosowania ogrzewania czy klimatyzacji. Zamiast nich Dietmar Eberle postawił na optymalne wykorzystanie światła dziennego, dużą wysokość i głębokość pomieszczeń, dobrą wymianę powietrza i masywne ściany.

Innowacyjne oprogramowanie pomaga uwzględniać warunki atmosferyczne i liczbę osób przebywających w budynku. Firma Zumtobel zaprojektowała perfekcyjnie dopasowaną do tego rewolucyjnego projektu architektonicznego koncepcję oświetlenia, która spełnia wysokie wymagania architekta pod względem efektywności, designu i wielofunkcyjności.

Budynek biurowy o powierzchni użytkowej blisko 2 500 m² mieści oprócz biura architektonicznego Dietmara Eberle „be baumschlager eberle” również inne biura, kawiarnię i dwie znane galerie. Realizacja oświetlenia to uwzględnia i optymalnie dopasowuje się do różnych wymagań oświetleniowych. Za oświetlenie ogólne oraz stworzenie idealnych warunków oświetleniowych służących orientacji mieszkańców i gości przebywających w budynku i pokierowanie nimi odpowiedzialne są dekoracyjne oprawy LINARIA. O optymalne oświetlenie stanowisk pracy w biurze dbają funkcjonalne i estetyczne oprawy stojące. Spoty LED z serii PANOS INFINITY zapewniają w strefach komunikacyjnych piętra biurowego równomierne oświetlenie podstawowe i odznaczają się niezwykle wysoką jakością światła.

Nowa, główna siedziba przedsiębiorstwa z tradycją z Lauterach - i+R Gruppe (wcześniej i+R Schertler-Alge) jest projektem pokazowym zrównoważonego budownictwa. W październiku 2013 roku budynek otrzymał certyfikat LEED Platinum jako pierwszy i jedyny budynek firmowy w Austrii. Najwyższe wyróżnienie certyfikatem zielonego budownictwa LEDD zostało przyznane w kategorii „New Construction & Major Renovations“ (cały budynek i rozbudowa wewnętrzna). Istotny wkład w osiągnięcie ambitnych celów inwestora wniosła firma Zumtobel, oferując zintegrowaną realizację oświetlenia, która wygrywała nie tylko pod względem wydajności, ale przekonała pracowników również swoją elastycznością i komfortem.

Inteligentne wykorzystanie światła dziennego w całym budynku
Wykorzystanie światła dziennego w całym budynku odgrywa kluczową rolę. Chodzi tutaj o zwiększenie wydajności, ale przede wszystkim o stworzenie idealnych warunków pracy dla personelu, jak wyjaśnia prezes Reinhard Schertler: „Stworzenie najlepszego miejsca pracy dla naszego personelu był najwyższym priorytetem w trakcie projektowania nowej centrali przedsiębiorstwa i+R. Innowacyjna koncepcja światła sztucznego, która maksymalizuje wykorzystanie światła dziennego, a tym samym wpływa pozytywnie na samopoczucie pracowników - to było dla nas bardzo ważne.” Sterowanie światłem dziennym zapewnia optymalne połączenie światła dziennego i sztucznego oraz stwarza optymalne warunki oświetleniowe dla pracowników. Zmiany natężenia światła są rejestrowane przez czujniki w pomieszczeniach i automatycznie wyrównywane. Jest to niemal niewidoczne dla oka, poziom oświetlenia jest powoli podwyższany lub zmniejszany. Mimo wysokiego stopnia automatyzacji, rozwiązanie oświetleniowe stwarza dużo możliwości zapewnienia indywidualnego komfortu, ponieważ każdy pracownik może w każdym momencie dostosować intensywność światła, promieni słonecznych i temperatury do swoich własnych potrzeb. Dzięki temu oszczędnemu rozwiązaniu oświetleniowemu, które opiera się w dużej mierze na technologii LED, a dodatkowo jest wspierane przez czujniki obecności, grupa i+R mogła zredukować zużycie energii wykorzystywanej na oświetlenie o 70 procent. We współpracy z projektantami oświetlenia z Bartenbach Lichtlabor firma Zumtobel mogła zrealizować rozwiązanie oświetleniowe, opierające się na najnowszych technologiach i o wysokim stopniu elastyczności. Dzięki temu spełnia ono nie tylko indywidualne zapotrzebowanie grupy i+R oraz wysokie wymagania stawiane budynkom z certyfikatem LEED Platinum, ale cechuje się również kompatybilnością i dużą łatwością dopasowania, by przez długi czas zagwarantować najwyższe standardy w zakresie zrównoważonego rozwoju i komfortu.

Przejrzystość dzięki deklaracjom środowiskowym produktu (EPD)
Jako pierwsze przedsiębiorstwo w branży oświetleniowej firma Zumtobel wprowadziła deklaracje środowiskowe produktu według międzynarodowych norm ISO 14025 i EN 15804. Tzw. deklaracje EPD (Environmental Product Declaration) dokumentują wpływ produktu na środowisko w ciągu całego okresu jego użytkowania, np. bilans CO2, udział materiałów z recyklingu, skład materiałowy lub mośliwośc ponownego wykorzystania. W szczególności w odniesieniu do certyfikacji budynków takich jak certyfikat LEED, deklaracje EPD zapewniają przejrzystość i stanowią istotną część procesu certyfikacji. Dodatkowo firma Zumtobel pomaga partnerom i klientom w procesie certyfikacji budynków oferując wsparcie ekspertów ds. zielonego budownictwa. Posiadają oni obszerną wiedzę i udzielają porad w trakcie projektowania zrównoważonych rozwiązań oświetleniowych, w szczególności w odniesieniu do różnych procesów certyfikacji.

Realizacja oświetlenia Zumtobel przeszła pomyślnie próbę w filii Vodafone w Ivrea we Włoszech. Ten drugi pod względem wielkości dostawca usług telekomunikacyjnych postawił na jakość i doświadczenie firmy Zumtobel również w nowej siedzibie firmy w Mediolanie.

Inteligentne wykorzystanie światła dziennego i wydajne oświetlenie pomagają w uzyskaniu certyfikatów budynków
Składająca się z trzech połączonych ze sobą budynków „Wioska Vodafone“ (Vodafone Village) o powierzchni użytkowej ponad 67 000 m² została wyposażona w kompleksową realizację oświetlenia. Odznacza się ona z jednej strony efektywnością energetyczną i zminimalizowanym nakładem serwisowym, a z drugiej strony spełnia wysokie wymagania w kwestii estetyki, jakości światła i bezpieczeństwa.
Główna siedziba Vodafone uzyskała certyfikat zgodności ze standardami LEED (LEED® 2009 ID+C: Commercial Interiors) i została wyróżniona srebrnym certyfikatem jakości (52 punkty na 110 możliwych). Ów kompleks budynków jest obecnie największym budynkiem z certyfikatem LEED we Włoszech.
W kategorii „Energia i atmosfera” automatyczne sterowanie oświetleniem znacznie przyczynia się do oszczędności energii (ok. -25%) i wspiera inteligentne wykorzystanie światła dziennego. Dzięki systemowi umożliwiającemu ograniczenie zużycia energii wewnątrz budynku, możliwe jest jednoczesne zwiększenie wydajności energetycznej nawet do 70%.

Dla polepszenia samopoczucia pracowników w kategorii „Klimat wnętrza” również zaplanowano i zrealizowano pewne przedsięwzięcia: w kompleksie budynków zostały wykorzystane innowacyjne rozwiązania mające na celu utrzymanie wysokiej jakości powietrza, do których możemy zaliczyć m.in. instalację czujników dwutlenku węgla w miejscach szczególnie zaludnionych oraz dostosowanie właściwego poziomu wymiany powietrza. Na końcu, do zapewnienia komfortowych i zdrowych warunków w środowisku pracy w dużym stopniu przyczyniło się zastosowanie materiałów konstrukcyjnych o niskiej emisji lotnych związków organicznych (ang. VOCs – Volatile Organic Compounds).

»Wszystko dla gór« to motto firmy Salewa, jednego z liderów rynku w zakresie technicznej odzieży górskiej. Nowa główna siedziba przedsiębiorstwa obrazuje ten slogan już swoim położeniem: budynek autorstwa mediolańskiego biura architektonicznego Cino Zucchi Architetti oraz Park Associati znajduje się w Bozen, na skraju »Bladych gór«, gdyż ze względu na odcień materiału skalnego tak właśnie często określane są Dolomity.

Wszystko pod jednym dachem

Nietuzinkowa forma budynku łączy w sobie różne funkcje:

• pomieszczenia biurowe i administracyjne dla ok. 160 pracowników
• pomieszczenia magazynowe dla działu logistyki 
• największa hala wspinaczkowa we Włoszech dla maks. 250 wspinaczy
• pomieszczenie do fitnessu dla pracowników 
• świetlica dla dzieci 
• publiczne pomieszczenie zgromadzeń

Człowiek w centrum uwagi
Podczas planowania człowiek znajdował się w centrum uwagi – przede wszystkim pracowniczki i pracownicy. To południowotyrolskie, wzorcowe przedsiębiorstwo promuje aktywny tryb zycia – dla firmy specjalizującej się w sportach górskich to bardzo ważne kredo. Poza tym budynek fascynuje kompleksową koncepcją energetyczno-oświetleniową, odznaczoną w ramach sprawdzonej, południowotyrolskiej koncepcji »Klimahaus«, przy czym w niektórych obszarach budynku przyznano nawet najwyższy, złoty stopień certyfikacji. W przypadku materiałów budowlanych położono nacisk na to, aby transport i tym samym negatywny wpływ na środowisko był możliwie znikomy. 90 procent poddostawców pochodzi z najbliższej okolicy. Panele słoneczne budynku produkują więcej energii niż wynosi zapotrzebowanie samego obiektu. Dodatkowo technologie pozwalające na odzyskiwanie ciepła, ogrzewanie i chłodzenie masy budynku z funkcją dodatkowej regulacji temperatury powierzchni umożliwiły obniżenie emisji CO2 o 330 t rocznie. Ten imponujący wynik osiągnięto ponadto dzięki dwupowłokowej szklanej fasadzie, zawieszonej na konstrukcji stalowej, wysuniętej wobec betonowych elementów nośnej konstrukcji stropów i filarów, spełniającej funkcję pokrytej szkłem przeciwsłonecznym, wentylowanej od tyłu izolacji cieplnej.

Nową koncepcją sklepu firma SPAR wyznacza standardy. W roku 2010 niemalże jednocześnie nastąpiło otwarcie pierwszych ekologicznych supermarketów w Austrii (Murau i Wiedeń). Firma Zumtobel zaprojektowała dla obu supermarketów jednolite oświetlenie, zrealizowane w 100 procentach z opraw LED. Dzięki dodatkowym, nowatorskim działaniom budowlanym sklepy te oszczędzają 50% energii oraz nawet 80 ton CO2.

Obecnie w samej tylko Austrii działa ok. 35 marketów SPAR i EUROSPAR według tej nowej koncepcji, konsekwentnie realizując tym samym cele zrównoważonego rozwoju.

Znaczenie oświetlenia
Oprócz instalacji grzewczych i chłodzących oświetlenie ma istotny udział w zużyciu energii. Lampy LED charakteryzują się długą żywotnością. Dzięki dobremu zarządzaniu temperaturą zmniejszają się nakłady na konserwację, a tym samym koszty. W przypadku lamp bezpieczeństwa zaletę dla klienta stanowi niska moc przyłączeniowa. Dzięki zastosowaniu technologii LED można było obniżyć zużycie energii na oświetlenie o 25%. Jest to wynik, pokazywany na urządzeniach monitoringu, który w sklepach SPAR prowadzony jest na bieżąco.

Ekologiczne markety w Murau i Wiedniu otrzymały złotą nagrodę Austriackiego Towarzystwa Zrównoważonej Gospodarki Nieruchomościami (Österreichische Gesellschaft für Nachhaltige Immobilienwirtschaft ÖGNI).

W roku 2009 otwarto w Grazu pierwszy ekologiczny supermarket SPAR. Rok później wybudowano nową generację marketów w Murau i w Wiedniu. Obecnie mamy już łącznie 35 oddziałów (SPAR i EUROSPAR) w Austrii, które zostały zrealizowane według nowej koncepcji sklepów. Oprócz urządzeń chłodniczych i grzewczych to przede wszystkim oświetlenie zużywa najwięcej energii, dlatego też Spar dodatkowo do nowatorskich rozwiązań budowlanych położył nacisk na zrównoważone rozwiązania oświetleniowe, wykorzystujące w 100% LED.

Po dwóch wzgl. trzech latach eksploatacji dostępne są pierwsze rezultaty w zakresie osiągniętych oszczędności energii - Gerald Geiger (Kierownik działu w centrali Budowa/energia/technika) dokonał podsumowania.

Spar postawił na realizację oświetleniową, wykorzystującą w 100% LED. Jakie były przyczyny takiej decyzji i jakie doświadczenia udało się Państwo zebrać dotychczas?

Bardzo szybko okazało się, że po instalacjach grzewczych i urządzeniach chłodniczych to oświetlenie pobiera znaczną ilość energii w naszych marketach. Dlatego właśnie tutaj chcieliśmy podjąć stosowne działania. Nasze dotychczasowe doświadczenia potwierdzają, że była to właściwa decyzja. Zapewniając lepszą jakość światła udało nam się obniżyć zużycie energii dla oświetlenia o 25 procent.

Postawiliście Państwo sobie za cel, aby przy budowie nowego lub przebudowie supermarketu zmniejszyć zużycie energii dzięki zastosowaniu nowych technologii o minimum jedną trzecią. Ekologiczne supermarkety Spar zużywają w porównaniu z tradycyjnym supermarketem nawet o połowę mniej energii i oszczędzają rocznie do 80 ton emisji CO2.
Jak wygląda bilans po pierwszych dwóch latach eksploatacji w kontekście tych ambitnych celów?

Już po roku funkcjonowania naszych ekologicznych supermarketów SPAR w Murau (Styria) oraz przy wiedeńskiej ulicy Engerthstrasse zauważyliśmy, że w obu sklepach zużycie energii było niższe o imponujące 58 % niż przed generalnym remontem. Oczywiście wyniki te monitorujemy i porównujemy je z normalnymi supermarketami SPAR podobnej wielkości.

Jak mierzy się oszczędności energii? Czy przeprowadza się monitoring dla różnych obszarów?

Obecnie monitorujemy 330 urządzeń, przy czym liczba ta nieustannie rośnie. Analizuje się tutaj najróżniejsze wskaźniki (zużycie energii elektrycznej na m² powierzchni sprzedażowej, okres eksploatacji oświetlenia, zużycie gazu i wody, straty energii w trybie czuwania i podobne). Staramy się, aby kontrole te przyczyniły się do stałego polepszenia efektywności energetycznej naszych oddziałów. Ponadto monitoring pozwala nam na dokładne sprawdzenie nowych technologii pod kątem ich możliwości w zakresie oszczędności energii.

Państwo świadomie opowiadacie się za ochroną klimatu. Supermarkety w Murau i w Wiedniu otrzymały złotą odznakę Austriackiego Towarzystwa Zrównoważonej Gospodarki Nieruchomościami ÖGNI (Österreichische Gesellschaft für Nachhaltige Immobilienwirtschaft.
Jak reagują klienci, poddostawcy wzgl. pracownicy na kwestie zrównoważonego rozwoju?

Ochrona klimatu oraz zrównoważony rozwój w międzyczasie zadomowiły się w naszym społeczeństwie. Dlatego też zarówno ze strony naszych klientów jak i poddostawców i pracowników otrzymujemy bardzo pozytywne sygnały w tej kwestii.